ใหญ่ ได้ ดี --- พระสมเด็จวัดระฆังฯพิมพ์ใหญ่ แม่พิมพ์นี้พิมพ์ทรงขนาดใหญ่ (เขื่อง) วงพระพาหา (วงแขน) ใหญ่ (รูปพระสมเด็จฯพิมพ์ใหญ่แม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ'เบญจภาคี' เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๘๙ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๑๐๓) พระสมเด็จบางขุนพรหมพิมพ์เส้นด้ายแม่พิมพ์นี้วงพระพาหาแบบแขนวง (รูปพระสมเด็จบางขุนพรหมพิมพ์เส้นด้ายแม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ'เบญจภาคี' เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๓๔๗ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๑๒๓) จากหนังสือ'พระสมเด็จฯ' ของตรียัมปวาย - พิมพ์เส้นด้าย (๑)พระพาหา เป็นส่วนที่แสดงลักษณะเฉพาะของพิมพ์ทรงนี้คือ มีลีลาลักษณะการวาดวงด้วยแนวเส้นโค้งที่มีความคมและบางมาก นอกจากบางแม่พิมพ์ซึ่งอาจจะเขื่องกว่าธรรมดาสักเล็กน้อย วงพระพาหามักโย้ขวา หรือแป้วด้านซ้าย หรือกลับตรงกันข้ามก็มีปรากฏ พระพาหาจำแนกเป็น ๒ แบบคือ ก)แบบแขนวง ทรวดทรงสัณฐานวาดวงคล้ายวงกลมแป้วๆ ข)แบบแขนทอด คล้ายแบบแรกแต่มีลีลาทอดหรือยืดลงเบื้องล่างเล็กน้อย คล้ายพิมพ์ทรงพระประธาน แบบพิมพ์เขื่องเส้นด้าย เล็กน้อย (๒)พระเกศ มีลักษณะเดียว คือ แบบเรียว ซึ่งมีความยาวชะลูดจดซุ้มประภามณฑล (ข้อสังเกตเพิ่มเติม - ถ้าใช้กล้องส่องดูแนวเส้นพระเกศทั้งด้านบนและด้านข้างจะเห็นความประณีตสวยงามมาก) (๓)สัณฐานทรงกรอบ - บางองค์มีลักษณะแบบกรอบกระจก แต่ไม่สู้ชัดเจน ส่วนมากการตัดกรอบไม่สู้เรียบร้อยประณีตนัก มักจะมีรอยพับของเนื้อและริ้วรอยขยุกขยิกทั่วไปตามแนวกรอบ พระสมเด็จวัดระฆังฯพิมพ์ทรงเจดีย์แม่พิมพ์นี้พิมพ์ทรงขนาดเล็ก (ย่อม) (รูปพระสมเด็จพิมพ์ทรงเจดีย์แม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ'เบญจภาคี' เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๑๖๙ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๑๘๓) ------- Tip สำหรับผู้เริ่มศึกษาและแสวงหาพระสมเด็จฯ ---- "ถ้ามีข้อมูลเรื่องพิมพ์ต้องมีการดูพิมพ์" ---- พระสมเด็จมี ๒ พวกคือพระสมเด็จที่ต้องดูพิมพ์ (มีข้อมูลเรื่องพิมพ์) และพระสมเด็จที่ไม่ดูพิมพ์ (ไม่มีข้อมูลเรื่องพิมพ์) ---- ข้อมูลรายละเอียดเรื่องพิมพ์ของพระสมเด็จมีอยู่ใน (๑)หนังสือ ตำรา นิตยสารพระเครื่อง ข้อเขียนบทความ (๒)รูปภาพพระแท้ ในยุคสมัยปัจจุบันเป็นภาพสีที่ถ่ายชัด แสงและเงาดี สีไม่เพี้ยนและการพิมพ์มีคุณภาพ หนังสือรูปภาพที่พิมพ์ประมาณยี่สิบปีที่แล้วมีรูปภาพพระสมเด็จฯแท้ที่สวยงามจำนวนมาก อาจเป็นเพราะผู้จัดทำหนังสือสามารถติดต่อกับเจ้าของพระเพื่อขอถ่ายรูปได้ง่ายกว่าปัจจุบัน (คอนเน็คชั่นดี) เป็นเรื่องยากสำหรับคนรุ่นเก่าที่จะศึกษาเรื่องพิมพ์พระสมเด็จเพราะรูปภาพพระแท้มีน้อยมาก (ก่อนที่จะมีนิตยสารพระเครื่องเล่มแรกของประเทศไทย 'อาณาจักรพระเครื่อง' พ.ศ.๒๕๑๗) ที่มีก็เป็นรูปเล็กๆ แม้แต่สมัยนี้ก็เป็นเรื่องยากถ้าไม่ดูและอาศัยรูปภาพ (๓)พระแท้องค์จริง ดีที่สุดแต่มีข้อจำกัดคือ หาดูได้ยากและได้ดูไม่กี่องค์(ไม่กี่แม่พิมพ์) ถ้ามีเวลาดูน้อยยากที่จะจำได้หรือลืมได้ง่าย อย่างไรก็ดีมีผู้นำเอาลักษณะต่างๆในพิมพ์ของพระสมเด็จฯองค์ที่มีชื่อเสียง องค์ดาราและพระสมเด็จฯแท้องค์อื่นๆมาเขียนในข้อเขียนบทความเสมอ การได้ดูพระแท้องค์จริงดีกว่าในมิติความลึกและเป็นข้อมูลที่ใช้อ้างอิงได้แน่นอน ---- ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลที่ได้มาอย่างไรก็ตามควรหาวิธีตรวจสอบว่าเป็นข้อมูลจริง ใช้ได้ผลในการพิจารณาพระ โดยอาศัยประสบการณ์ในการดูพระช่วยตรวจสอบ รวมทั้งใช้รูปภาพพระแท้ช่วย (ใช้ข้อมูลจริงตรวจสอบพระ ใช้การดูพระแท้และรูปพระแท้ตรวจสอบข้อมูล) ในทำนองเดียวกันถ้าจะมีการนำทฤษฎีและข้อมูลต่างๆมาใช้ร่วมกับเครื่องมือและอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ ควรหาวิธีตรวจสอบว่าเป็นข้อมูลความรู้จริงและใช้ได้ผลในการพิจารณาพระ มีเหตุผลอย่างไรที่ต้องเชื่อผู้ที่ทำเครื่องมือและอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์(ซึ่งเป็นชาวต่างชาติ) โดยไม่ต้องเฉลียวใจอะไร ถ้าไม่เคยแม้แต่เพียงได้จับพระสมเด็จวัดระฆังฯและบางขุนพรหมแท้จะทำเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์เพื่อตรวจสอบพระได้อย่างไร ---- การพิจารณาพระด้วยตาและกล้องส่องพระได้พิสูจน์ประสิทธิผลมาเป็นร้อยปี นับครั้งไม่ถ้วน ถ้าจะมีการใช้เครื่องมือและการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ชนิดใดก็ตามต้องได้รับการพิสูจน์ประสิทธิภาพและประสิทธิผลนับครั้งไม่ถ้วนเหมือนกัน -------------------- ถ้าเป็นพระสมเด็จชนิดที่มีข้อมูลเรื่องพิมพ์ต้องมีการดูพิมพ์ เพราะการดูพิมพ์คือสิ่งสำคัญที่สุดที่ใช้ในการพิจารณาความเป็นพระแท้ของพระสมเด็จชนิดนี้ ไม่อาจละเว้นได้ถ้าต้องการผลที่มีการพิจารณาอย่างถึงที่สุด ไม่ใช่ดูเพียงบางส่วนบางอย่างหรือครึ่งๆกลางๆ โดยทั่วไปพระสมเด็จที่มีการดูพิมพ์จะมีค่านิยมสูง โดยเฉพาะพระสมเด็จวัดระฆังฯและบางขุนพรหมสูงมาก การศึกษาและหาประสบการณ์จนสามารถดูพิมพ์ได้คือความสำเร็จระดับสูงสุดในเรื่องการดูพระสมเด็จวัดระฆังฯและบางขุนพรหม -------------------- สำหรับพระสมเด็จชนิดที่มีข้อมูลเรื่องพิมพ์ ถ้าไม่มีการดูพิมพ์ในเวลาพิจารณาพระ ผลการพิจารณาสุดคาดคิดว่าจะเป็นแบบไหน จะจบอย่างไร --------------------------------------------------------------------------------------------- การที่จะได้แขวนพระสมเด็จวัดระฆังฯและบางขุนพรหมที่มีพิมพ์ถูกต้อง ขึ้นอยู่กับการเลือกที่จะศึกษากับแสวงหาอย่างเฉพาะเจาะจง และโชค (เทพยดาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลใจให้ไปตรงนั้น เวลานั้น)