สภาพเดิมๆของพระนางพญา วัดนางพญา พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์พระประธาน (พิมพ์ใหญ่) พิมพ์ทรงขนาดใหญ่ (เขื่อง) วงแขนใหญ่ ลำพระองค์แบบตัววี เนื้อปูนนุ่ม (จากหนังสือพระสมเด็จฯของตรียัมปวาย - เนื้อปูนนุ่มมีปรากฏแป้งโรยพิมพ์น้อยองค์มาก องค์ที่มีแป้งโรยพิมพ์ก็จะมีแต่เพียงบางๆตามซอกๆด้านหน้า) รูปพระสมเด็จพิมพ์ใหญ่แม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ"เบญจภาคี" เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๗๙ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๙๓ ---------- ศิลปของพระสมเด็จวัดระฆัง ---------- (จากข้อมูลภาพรวมโดย AI) --- ศิลปะ คือ การแสดงออกถึงพลังความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ โดยใช้สิ่งต่างๆ เช่น รูปทรง สี เสียงหรือภาษา เพื่อถ่ายทอดความรู้สึก อารมณ์ ความคิด สุนทรียภาพ หรือประสบการณ์ให้ผู้อื่นรับรู้ ซึ่งอาจเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นโดยใช้ฝีมือและความชำนาญ เพื่อสื่อความหมายหรือสร้างความประทับใจ ---- ศิลปเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยความตั้งใจของคน สิ่งที่เกิดขึ้นเองคือธรรมชาติ สิ่งที่เกิดขึ้นโดยความตั้งใจในพระสมเด็จคือพิมพ์ ศิลปของพระสมเด็จอยู่ที่พิมพ์ ---- หลวงวิจารณ์เจียรนัยเป็นผู้ทำแม่พิมพ์ถวายสมเด็จพระพุฒาจารย์ ซึ่งเป็นพิมพ์ทรงนิยม ศิลปมีสองส่วนคือ การออกแบบและการแกะเพื่อทำแม่พิมพ์ จุดสังเกตสำคัญในเรื่องการออกแบบคือ โครงสร้างและพุทธลักษณะ ส่วนสัด รูปร่างลักษณะและขนาดของส่วนต่างๆ ฯ จุดสังเกตสำคัญในเรื่องการแกะพิมพ์ได้แก่ ความสวยงาม เรียบร้อย ประณีต เช่น ความกลมกลึงของแขน ความโค้งมนของใบหน้า ฯลฯ ลักษณะของแต่ละส่วน เช่น ความคมชัด ลึก ตื้น เหลี่ยม มุม ความเอียง ความชัน ความลาด แคบ กว้าง ฯลฯ รวมทั้งหมดนี้เกิดเป็นสิ่งที่มีสุนทรียภาพและเกิดความประทับใจ ---- รูปร่างลักษณะต่างๆในพิมพ์ซึ่งเกิดจากการออกแบบและแกะแม่พิมพ์เป็นลักษณะเฉพาะตัวของหลวงวิจารณ์เจียรนัย ไม่มีใครสามารถทำเลียนแบบได้เหมือนทุกอย่าง คือได้ไม่เหมือนร้อยเปอร์เซ็นต์ ---- สำหรับคนทั่วไปสามารถศึกษาเรื่องศิลป (โดยดูที่รูปร่างลักษณะของส่วนต่างๆทั้งหมดในพิมพ์) จากข้อเขียนบทความ หนังสือและนิตยสาร และรูปภาพพระแท้ เป็นเรื่องยากที่จะหาดูพระแท้องค์จริงได้ ถึงหาได้ก็จะได้ดูไม่กี่องค์ การดูรูปภาพพระแท้ พระองค์ครู องค์ดาราหลายๆองค์จะช่วยได้ ศึกษาจากรูปพระปลอมชาตินี้ทั้งชาติก็ดูไม่เป็น --------------- ตัวอย่างศิลปและฝีมือการแกะแม่พิมพ์ของหลวงวิจารณ์เจียรนัย (จากหนังสือพระสมเด็จฯ ของตรียัมปวาย หัวข้อพุทธลักษณะ(พิมพ์ใหญ่) คือตั้งแต่พระเกศลงมาถึงตักและหัวเข่า) ---- ลำพระองค์ (ลำตัว) หมายรวมถึง พระอุระ (อก) พระกฤษฎี (เอว) และพระอุทร (ท้อง) ทั้ง ๓ ส่วนเข้าด้วยกัน มีปรากฏ ๓ แบบ คือ -- (๑)แบบผาย กอปรด้วยแนวกายวิภาคด้านข้าง ส่วนพระอุระผายกว้างผงาดงาม ยอดพระอุระผายและวาดเว้ารับกับซอกพระกัจฉะ (รักแร้) ทั้งสอง พระกฤษฎีคอดเล็กน้อยและกลมกลึงลงมาเบื้องล่าง พระอุทรส่วนล่างผายลงเบื้องล่างน้อยๆ จัดว่า เป็นแบบที่งดงามที่สุด (ผาย แปลว่า แผ่กว้างออก) ส่วนโค้งนูนตอนพระอุระงามเด่นลอยออกมามากที่สุด ทำให้แนวปีกกาเด่นชัดยิ่งขึ้น และลาดน้อยๆลงไปตามพระอุทร แล้วกลืนหายไปยังบริเวณที่จรดกับแนวซ้อนของพระหัตถ์ทั้งสอง องค์ที่ชัดเจนจะปรากฏพระสังฆาฏิ เป็นเส้นนูนลางๆยาวทอดไปตามแนวลำพระองค์ลักษณะโค้งน้อยๆบริเวณใกล้ขอบพระปรัศว์ (สีข้าง) และเส้นขอบจีวรเป็นทิวนูนรางๆพาดเฉียงจากพระอังสาซ้าย ผ่านพระอุระไปจนจดซอกพระกัจฉะขวา ลักษณะโค้งเป็นหลังเต่าน้อยๆ -- (๒)แบบกึ่งผาย คล้ายแบบผาย แต่ย่อมเยากว่า และแสดงลักษณะวาดเว้าของแนวของกายวิภาคด้านข้างน้อยกว่า โดยเฉพาะรายละเอียดบนลำพระองค์ไม่ได้แสดงให้เด่นชัด แต่มีความเด่นงามด้วยส่วนโค้งนูนที่จัดกว่า -- (๓)แบบตัววี ช่วงพระอุระกว้างสอบลงมาเป็นพระกฤษฎี (เอว) และพระอุทร (ท้อง) ไม่แสดงการผายออกทางกว้าง ดังนั้น ทรวดทรงจึงมีลักษณะรูปตัว V อาจจะชะลูดหรือป้อมต่างๆกันบ้างเล็กๆน้อยๆ เป็นแบบพิมพ์ที่แสดงส่วนโค้งนูนน้อยกว่าแบบพิมพ์อื่นๆ --------------------------------------------------------------------------------------------------------- พระสมเด็จวางอยู่ตรงหน้าแล้ว ไม่ว่าจะมีความคิดในแนวใดก็ต้องตัดสินใจ รายการให้เลือกมีเพียงสองอย่างคือ ซื้อ หรือไม่ซื้อ -- ถ้าเป็นพระแท้ซื้อคือได้ ไม่ซื้อคือเสีย