พระรอดพิมพ์ตื้น ร่องระหว่างฐานชั้นบนกับฐานชั้นที่สองกว้างกว่าของพิมพ์อื่น พระสมเด็จฯแม่พิมพ์นี้ พระกรรณซ้ายอยู่ใกล้กับพระพักตร์ พระกรรณขวาอยู่ห่างกว่า ระยะระหว่างพระพาหา (ต้นแขน) กับเส้นซุ้มด้านซ้ายขององค์พระน้อยหรือสั้นกว่าทางด้านขวา ด้านหลังมีเม็ดดินเม็ดทรายปนอยู่กับคราบกรุ (รูปพระบางขุนพรหมพิมพ์ฐานแซมแม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ"เบญจภาคี" (benjaphakee) เล่มใหญ่ปกแข็ง หน้า ๒๙๙ เล่มเล็กปกอ่อน หน้า ๗๕) Phra nangphaya wat nangphaya pim sangkati. Phra somdej wat mai-amatarod pim thansam (prasomdet). Phra rod wat mahawan pim tuen. ------ Tip สำหรับผู้เริ่มศึกษาพระสมเด็จฯ --- หนทางที่จะเข้าถึง (approach) และเกิดความมั่นใจ --- ไม่ว่าจะเป็นทฤษฎีและการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ทุกอย่าง มาตรฐานที่คิดค้นจินตนาการสร้างขึ้นมาทุกรูปแบบ ประวัติศาสตร์และตำนานทุกเรื่อง รวมทั้งการดูมวลสารและความเก่า ไม่สามารถที่จะใช้ตัดสินได้ว่า ---- (๑)พระสมเด็จสององค์สร้างจากแม่พิมพ์อันเดียวกัน การที่จะพิจารณาได้ว่าเป็นการสร้างจากแม่พิมพ์เดียวกันนั้นต้องดูหลายสิบจุดในพิมพ์ อาทิเช่น พระสมเด็จฯพิมพ์ทรงพระประธาน (พิมพ์ใหญ่) มีจุดและลักษณะให้สังเกตดูมากกว่า ๔๐ จุด (ซึ่งมากเกินกว่าที่จะทำเลียนแบบได้ครบและเหมือน) การวิเคราะห์ว่าพระสององค์สร้างจากแม่พิมพ์เดียวกันเป็นเรื่องอยู่ในวิสัยของคนทั่วไปที่จะทำได้(นอกจากว่าตั้งใจที่จะไม่ทำ ไม่คิดและพูดเรื่องพิมพ์) ส่วนการที่จะพิจารณาว่าเป็นพระถอดพิมพ์นั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งมีลักษณะที่ต้องสังเกตและพิจารณาไม่กี่อย่าง ในเวลาหาพระต้องพิจารณาก่อนเสมอว่าเป็นพระถอดพิมพ์หรือไม่ (ข้อสังเกต - พระสมเด็จฯองค์ที่ติดพิมพ์ดีและยังคงสภาพพอที่จะใช้ถอดพิมพ์ได้มีน้อยองค์ โดยเฉพาะพระของบางขุนพรหมยิ่งมีน้อยมาก เราสามารถที่จะรู้ได้ว่าเป็นการถอดพิมพ์จากพระแท้องค์ใดโดยการดูรูปภาพพระแท้ พระสมเด็จฯองค์ที่สมบูรณ์จะมีผู้นำรูปภาพลงในนิตยสารและหนังสือพระเครื่องเสมอ ถ้านำมาถอดพิมพ์เสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายของผิวพระ ซึ่งอาจมีค่าความเสียหายมหาศาลและแก้ไขไม่ได้) ---- (๒)แม่พิมพ์สองอัน(คือของพระสององค์ที่เป็นพิมพ์ทรงเดียวกันแต่คนละแม่พิมพ์)มีศิลปการออกแบบและฝีมือการแกะเพื่อทำแม่พิมพ์เหมือนกัน เป็นลักษณะเฉพาะหรือเอกลักษณ์ในทางศิลปของคนเดียวกัน ---- (๓)พระสมเด็จองค์ที่กำลังดูอยู่นั้นเป็นพระที่สร้างจากแม่พิมพ์ของวัดระฆังฯหรือไม่ (หรือวัดใหม่อมตรส) ซึ่งต้องอาศัยการพิจารณาในเรื่องศิลปโดยเทียบเคียงกับศิลปในพระแท้ ถ้าได้ดูพระแท้หลายองค์จะศึกษาเรื่องศิลปได้เข้าใจเร็วขึ้น ----------- การศึกษาเรื่องพิมพ์ไม่ใช่เรื่องลึกลับซับซ้อน เพียงแต่ต้องดูมากจุดเพราะมีหลายพิมพ์ทรงและแต่ละพิมพ์ทรงมีหลายแม่พิมพ์ เป็นเรื่องที่ต้องใช้ความสังเกตและพินิจพิเคราะห์มากด้วย สิ่งที่ต้องใช้มีเพียงดวงตา กล้องส่องพระ ไม้บรรทัดและไม้โปรแทรกเตอร์(อันละหนึ่งบาทก็ใช้ได้) ----------- สาระบางอย่างที่จะเป็นประโยชน์ในการศึกษาเรื่องพิมพ์ ก)รูปภาพพระแท้ที่ถ่ายชัดและถ่ายตรงกับองค์พระ ถ้ากล้องเอียงหรือเฉียงจากองค์พระไปมาก(มักจะเห็นในคลิป)จะสังเกตสัดส่วน ขนาดระยะและขนาดของมุม(องศา)ผิดไปจากรูปภาพปกติทั่วไปที่ถ่ายตรงๆทำให้พิจารณายากและไม่เที่ยง ข)ถ้าดูรูปภาพที่เคลื่อนไหว (ไม่หยุดนิ่ง) จะสังเกตและศึกษาอะไรไม่ได้สักอย่าง ค)กล้องหรือเลนส์ที่ใช้ดูพิมพ์ได้ ๑.แบบขยายน้อย (๐.๘X - ๒X) สำหรับดูโครงสร้างของพิมพ์ ว่าโครงสร้างหรือเค้าโครงผิดปกติหรือไม่ (๑X เท่ากับดูตาเปล่าถ้าสายตาปกติ) ๒.แบบขยายปานกลาง ใช้ดูบางส่วนหรือบางบริเวณ เช่น ครึ่งบนหรือครึ่งล่าง ดูเฉพาะวงแขน(เห็นวงแขนชัดเต็มจอ) ดูฐานได้สามชั้น (๑๐X ดูฐานได้สองชั้น) แนวของเส้นและขนาดของมุมโดยประมาณ(องศา) ๓.แบบขยายมาก (๑๐X - ๑๕X) บางจุดต้องการขยายมาก เช่น พระกรรณ พระบาท บางส่วนต้องการทั้งแบบขยายมากและแบบขยายน้อย เช่น ฐาน เส้นซุ้ม หลักการคือถ้าดูจุดไหนไม่ถนัดตา ดูขัดๆ พิจารณายาก ลองเปลี่ยนขนาดของเลนส์ สรุปว่าใช้เลนส์หลายขนาดดีกว่าใช้ขนาดเดียว ----------***การศึกษา พิจารณาและแสวงหาพระสมเด็จฯแท้โดยใช้ข้อมูลความรู้ทุกอย่างที่หาได้ เป็นเวลาสิบๆปีก็ตาม ในที่สุดแล้วจะพบข้อสรุปว่า ถึงจะใช้หลักการ วิธีการและมาตรฐาน(ถ้ามี)อะไรก็ตาม "จำเป็นจะต้องมี"เรื่องศิลปการออกแบบและฝีมือการแกะเพื่อทำแม่พิมพ์ร่วมอยู่ด้วยเสมอ อันจะเป็นหลักหรือตัวยืน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวบุคคลผู้ทำแม่พิมพ์ (ทำนองเช่นจะดูตรงไหน อย่างไรว่าเป็นรูปภาพที่วาดโดยอาจารย์ประเทือง เอมเจริญ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี - 'อ้ายหวัน'เพื่อนของพี่ชายเพื่อนชาวลำพูน'อ้ายพัน') และเฉพาะยุคสมัยของวัด (พ.ศ.๒๔๐๙ - ๒๔๑๕) คุณลักษณะนี้ใช้คัดพระปลอมเลียนแบบ พระล้อพิมพ์ซึ่งเป็นของวัดอื่นทั้งเก่าและใหม่ออกได้ทั้งหมด รวมทั้งพระรูปแบบแปลกๆและพระย้อนยุค***--------------------------------------------------------------------------------------------------------- เรื่องที่ต้องมีหลักฐานและจุดอ้างอิง -- พระสมเด็จที่กำลังดูอยู่เป็นพระของวัดระฆังฯหรือไม่ ดูตรงไหนว่าเป็นพระของวัดระฆังฯ ? ชี้จุดเลย มากเป็นสิบๆจุดยิ่งดี