พระรอด เห็นผงตะไบทอง (ประกายของแสงสะท้อน) หนึ่งจุด พระสมเด็จฯ พิมพ์ทรงขนาดใหญ่ (เขื่อง) วงแขนใหญ่ ไหล่ตรง ฐานยาว (รูปพระพิมพ์ใหญ่แม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือเบญจภาคี เล่มใหญ่ปกแข็ง หน้า ๘๙ เล่มเล็กปกอ่อน หน้า ๑๐๓ 'องค์หลังใบโพธิ์' ) รูปที่ ๗ รอยหนอนด้น (รูเดี่ยวเรียงกันไป) ด้านหนึ่งลึก อีกด้านหนึ่งตื้น รูปที่ ๘ หนังสือเบญจภาคี เล่มเล็กปกอ่อน เล่ม ๑ พระสมเด็จวัดระฆัง Pra rod wat mahawan pim yai. Pra somdej wat rakang pim yai (prasomdet). Pra nangphya wat nangphya pim kaokong. ------ Tip สำหรับผู้เริ่มศึกษาพระสมเด็จฯ --- การมีข้อมูล ความรู้ ความเข้าใจในเรื่องพระสมเด็จฯ เป็นเรื่องที่ดีมาก แต่ที่เหนือกว่าคือการหาพระสมเด็จฯ แท้ในตลาดพระ เพราะต้องมีทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ การหาพระสมเด็จฯ ในตลาดพระอันดับแรกสุดคือการยืนมองดูพระที่วางอยู่บนโต๊ะ ซึ่งอยู่ห่างจากตาประมาณ ๔๐ - ๗๐ ซม. ในเรื่องการหาพระในตลาดมีเรื่องที่ต้องพิจารณานำมาใช้ประโยชน์ดังนี้ (๑)กล้องขยายมากสำหรับดูเนื้อและรายละเอียดในพิมพ์ และกล้องขยายน้อยสำหรับดูโครงสร้าง ขนาดของเลนส์ขยายมากคือ l0X - l5X ขนาดของเลนส์ขยายน้อย lX - 2X (เลนส์ที่ขยายน้อยส่วนมากไม่บอกค่า X บนตัวกล้อง เคยเห็นมียี่ห้อเดียว Nikon) เลนส์ขนาดไม่เกิน 2X จะมองเห็นองค์พระ ซุ้มและกรอบกระจกทั้งหมดโดยไม่ต้องเลื่อนพระ นอกจากนี้อาจใช้เลนส์ขยายปานกลางเพื่อดูบริเวณครึ่งองค์พระ เช่น จากฐานถึงตัก หรือจากวงแขนถึงยอดซุ้ม เลนส์ขนาดนี้ใช้ดูพิมพ์พระสมเด็จฯ ได้ดีมาก (ประสบการณ์ในการใช้กล้อง - มีกล้อง l0X หลายอัน พยายามใช้หลายครั้งแต่ดูพระสมเด็จฯไม่ถนัดตา พระที่ได้มาทั้งหมดล้วนไม่ใช่ใช้ l0X หมายความว่าถ้าเป็นการใช้เพื่อดูพระสมเด็จฯ เลนส์ l0X อาจเหมาะสำหรับบางคน ไม่ใช่ทุกคน) การใช้เลนส์ขยายแต่ละส่วนของพระ(ทั้งพิมพ์และเนื้อ)ให้มีขนาดใหญ่พอที่จะสังเกตได้ง่ายและชัด(ซึ่งต้องใช้เลนส์หลายขนาด)จะทำให้รู้และเข้าใจเร็วขึ้นมาก ลองใช้เลนส์ขนาดต่างๆดู (เปิดโลกใหม่) แล้วจะรู้ว่าไม่ต้องใช้ l0X ก็ได้ เลนส์บางขนาดอาจดีกว่าด้วยซ้ำ (๒)การดูพระที่วางอยู่บนโต๊ะเป็นการดูโครงสร้าง ส่วนสัดและลักษณะของส่วนต่างๆ ที่มองเห็นและสังเกตได้ด้วยตาเปล่า เพื่อที่จะเลือกหยิบขึ้นมาส่องดู เพราะพระสมเด็จในตลาดพระมีมากและเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์เป็นพระปลอม (ไม่ปลอมทุกองค์) เรื่องนี้จำเป็นต้องอาศัยรูปภาพพระแท้เป็นอันมาก เพื่อดู ศึกษาและยึดเป็นแบบอย่าง ---- ทำไมต้องอาศัยรูปภาพพระแท้ ? ----- พระสมเด็จวัดระฆังฯ มี ๕ พิมพ์ทรง พระสมเด็จบางขุนพรหม ๑๐ พิมพ์ทรง (รวมพิมพ์ทรงไสยาสน์) พระของทั้งสองวัดมีแม่พิมพ์จำนวนมาก ในหนังสือเบญจภาคีมีรูปพระของวัดระฆังฯ ๙๖ แม่พิมพ์ (เฉพาะพิมพ์ใหญ่มีถึง ๕๐ แม่พิมพ์) พระบางขุนพรหมมี ๑๒๓ แม่พิมพ์ รวมทั้งสองวัดมีถึง ๒๑๙ แม่พิมพ์ ในชีวิตของแต่ละคนคงมีโอกาสได้พบเห็นพระสมเด็จฯ แท้ไม่มาก (ไม่กี่แม่พิมพ์) สมมติว่าเคยเห็นพระสมเด็จฯ แท้ ๑๐ องค์ ถ้ามีโอกาสได้ศึกษาอย่างดีก็จะรู้จักเพียง ๑๐ แม่พิมพ์ การได้ดูรูปภาพพระแท้จึงช่วยให้รูัจักพระสมเด็จฯจำนวนมากที่ไม่เคยเห็นมาก่อน (สองร้อยแม่พิมพ์เศษ) ---- การดูพระที่วางอยู่บนโต๊ะไปทีละองค์เป็นการฝึกแยกแยะความแตกต่างไปในตัว เป็นการใช้ทั้งสายตาและสมอง การดูหรือฝึกดูพระที่อยู่บนโต๊ะต้องทำไปเรื่อยๆ ไม่มีกำหนดสิ้นสุดจนกว่าจะหยุดหรือเลิกเล่น เพราะมีพระกว่าสองร้อยแม่พิมพ์และอาจปรากฏเมื่อไหร่ก็ได้ ----- ตลาดพระคือที่วัดความรู้ ความสามารถ และ "ความจำ" ในเรื่องพระสมเด็จ ---- (๓)หนังสือเบญจภาคี มีรูปภาพพระสมเด็จฯ แท้ทั้งเล่ม ถ่ายชัด สีชัด รูปภาพเต็มหน้า (ด้านหน้าพระหนึ่งหน้า ด้านหลังหนึ่งหน้า) ปกอ่อนขนาดใกล้เคียงกับสมุดเรียน เล่ม ๑ พระสมเด็จวัดระฆัง ๒๔๘ หน้า ราคา ๓๕๐ บาท เล่ม ๒ พระสมเด็จวัดบางขุนพรหม (วัดใหม่อมตรส) ๒๖๔ หน้า ราคา ๓๙๐ บาท เป็น "สุดยอดหนังสือรูปภาพ" สำหรับเพื่อใช้ศึกษาพระสมเด็จฯ (ถ้ามีอยู่แล้วอย่าให้หาย) พระสมเด็จฯ "องค์ดารา" เกือบทั้งหมดอยู่ในหนังสือนี้ ------------------- การปฏิเสธหรือไม่สนใจที่จะศึกษาลักษณะของส่วนต่างๆในพิมพ์อย่างละเอียด (ทั้งสามมิติคือกว้าง ยาวและลึก) จะทำให้ไม่รู้และไม่เข้าใจศิลปการออกแบบและทำแม่พิมพ์ของหลวงวิจารณ์เจียรนัย และจะดูรู้พิมพ์นิยมได้ยากที่สุด ถ้าไม่รู้ว่าพิมพ์ที่ถูกต้องเป็นอย่างไรจะดูไม่ออกว่าจุดตรงไหนผิดพิมพ์ ถึงบังเอิญได้มาหรือได้จับส่องดูก็ยากที่จะรู้ว่าเป็นพระแท้ หรือมีเค้าว่าจะแท้ "ผิดพิมพ์"หมายความว่าผิดไปจากหรือไม่ใช่พิมพ์นิยม ไม่ใช่พิมพ์ที่วงการถือเป็นแบบอย่าง ซึ่งถือว่าไม่ใช่พระสมเด็จวัดระฆังฯและบางขุนพรหมแท้ เมื่อผิดพิมพ์คือพระปลอม "ถูกพิมพ์"ย่อมเป็นพระแท้