พระนางพญาพิมพ์เข่าโค้ง แม่พิมพ์นี้พระพักตร์ใหญ่ เป็นรูปไข่ พระอังสา (ไหล่) กว้าง และลำพระองค์ใหญ่กว่าแม่พิมพ์เข่าโค้งอื่น พระกรรณยาว พระกรรณด้านบนถูกตัด เป็นลักษณะอย่างหนึ่ง(ของพระวัดนางพญา)ที่จะพบถ้าตัดขอบชิดองค์พระ พระสมเด็จวัดระฆังฯพิมพ์ใหญ่ ลงรักและรักหลุดออกเอง (กว่ารักจะหลุดออกเองตามธรรมชาติใช้เวลานานมาก) รูปพระพิมพ์ใหญ่แม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ'เบญจภาคี' เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๕๓ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๖๗ พระสมเด็จวัดระฆังฯพิมพ์เกศบัวตูม สภาพเดิมๆ การจับสัมผัสหรือการแขวนน้อยมาก รูปพระพิมพ์เกศบัวตูมแม่พิมพ์เดียวกันอยู่ในหนังสือ'เบญจภาคี' เล่มใหญ่ปกแข็งหน้า ๒๓๓ เล่มเล็กปกอ่อนหน้า ๒๔๗ ----------- Tip สำหรับผู้เริ่มศึกษาและแสวงหาพระสมเด็จฯ ------- "ใช้ข้อมูลจริงถึงจะได้พระแท้" ------ ประโยชน์ของข้อมูลได้แก่ (ก)ใช้ในเวลาดูและพิจารณาพระ (ข)ใช้เป็นหลักฐาน อ้างอิง สนับสนุนและยืนยันความเป็นพระแท้ ----- ต้นกำเนิดแรกสุดซึ่งเป็นแหล่งของข้อมูลคือ "พระแท้องค์จริง" จากนั้นมีการขยายข้อมูลให้แพร่หลายมากขึ้นเพื่อสะดวกในการศึกษาโดยการ (๑)ถ่ายรูป (๒)สังเกตลักษณะต่างๆในพระแท้องค์จริง แล้วเขียนบันทึก และพิมพ์ในหนังสือต่างๆ ทั้งสองอย่างนี้เป็นสิ่งที่คนทั่วไป(ซึ่งไม่มีพระแท้องค์จริงดู) จะนำไปใช้ในการพิจารณาพระ และเป็นสิ่งที่ต้องมีและต้องหาด้วย จะมีใครจินตนาการเอาเองได้ว่า รูปร่าง รูปทรงของพระสมเด็จฯแท้เป็นอย่างไร ? ------ ไม่มีข้อมูลจากแหล่งหรือวิธีการอื่นใดที่จะเป็น"ความจริงแท้" เท่ากับข้อมูลที่ได้จากพระแท้องค์จริง รูปภาพพระแท้ และข้อมูลที่ได้จากการสังเกตดูพระแท้องค์จริงและรูปภาพพระแท้ ---------------- ข้อสังเกตบางประการในการหาและใช้ข้อมูล ---- ๑)ตามที่ได้พบเสมอ หนังสือที่นำเอารูปภาพพระปลอมมาประกอบคำอธิบายจุดและลักษณะต่างๆ ทั้งเรื่องพิมพ์และเนื้อ คำอธิบายเหล่านั้นมักจะมีหลายอย่างที่สงสัย การแก้ข้อสงสัยหรือทำให้หายสงสัยเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลามาก และอาจไม่ได้คำตอบอะไรเลย เรื่องที่ดีกว่าคือการแสดงรูปภาพพระแท้ และอธิบายลักษณะต่างๆในรูปนั้น การอ่านหรือฟังคำอธิบายพร้อมกับดูรูปภาพพระปลอมไปด้วยไม่มีประโยชน์อะไร เกิดผลเสียด้วยซ้ำ เช่น ไขว้เขว สลับสับสน ไม่รู้ข้อเท็จจริงว่าเป็นอย่างไร ---- ๒)เรื่องหรือปัจจัยที่สำคัญและจำเป็นของการใช้ข้อมูลอย่างหนึ่งคือ การพิจารณาพระสมเด็จฯต้องใช้ข้อมูลของจุดและลักษณะต่างๆจำนวนมาก เป็นสิบๆหรือหลายสิบจุด (โดยเฉพาะของพิมพ์ใหญ่เกิน ๕๐ ข้อมูล) ซึ่งเป็นข้อมูลในเรื่องพิมพ์ เนื้อและศิลปการออกแบบ เฉพาะในหนังสือ'พระสมเด็จฯ' ของตรียัมปวายเล่มเดียว มีคำบรรยายเรื่องพิมพ์ ๑๕๗ หน้า (๙ พิมพ์ทรง) คำบรรยายเรื่องเนื้อ ๙๖ หน้า (คำบรรยายสองร้อยกว่าหน้านี้ไม่มีใครจำได้หมด จึงควรต้องมีหนังสือไว้ที่บ้าน) อาจมีความคิดและความหวังว่า จะมีข้อมูลที่ยอดเยี่ยม หนึ่งหรือสองสามอย่าง ที่สามารถจะช่วยให้ดูพระสมเด็จฯเป็น และใช้ตัดสินความเป็นพระแท้ได้ แต่โลกของพระสมเด็จฯที่เป็นจริงไม่สวย ราบรื่นและง่ายขนาดนั้น ปัญหาใหญ่สองปัญหาในเรื่องพระสมเด็จฯคือ หายากและดูไม่เป็น แม้จะหายากแต่ถ้าดูเป็น ก็ยังพอหาได้ (ไม่มีความจำเป็นต้องโอดครวญเรื่องหายาก) ---- ๓)ความเก่าเป็นเพียงหนึ่งข้อมูล ถ้าเห็นบ้านเก่า รถยนต์เก่า คนแก่ ฯลฯ จะรู้ข้อมูลอย่างเดียวคือ เก่าหรือแก่ ความชราหรือความแก่ไม่ได้สื่อให้รู้ว่า ชื่ออะไร บ้านอยู่ที่ไหน อาชีพอะไร มีโรคประจำตัวหรือไม่ ฯลฯ รู้อย่างเดียวว่าชายคนนี้แก่ ในเรื่องของพระสมเด็จฯก็เหมือนกัน รู้ว่าเก่า แต่ความเก่าไม่ได้แสดงอะไรให้รู้ถึงข้อมูลรายละเอียดเรื่องพิมพ์และเนื้อ วัดและผู้สร้าง ความเก่าไม่ใช่เรื่องที่ไม่มีสาระ แต่แสดงให้เห็นเพียงหนึ่งข้อมูลคือเป็นพระเก่า (พระแท้เก่า หรือพระเก๊เก่า) เรื่องที่จะทำให้เสียเวลาในการศึกษามากคือ เอาใจใส่ ฝักใฝ่ หมกมุ่นและหวังผลเลิศอยู่กับข้อมูลใดข้อมูลหนึ่ง ละเลยข้อมูลอื่นๆจำนวนมากที่มีความสำคัญเหมือนกัน ซึ่งจะละเว้นการพิจารณาไม่ได้