คอลลาเจน (Collagen)

คุณสมบัติเฉพาะ ของคอลลาเจนโดยทั่วไป
คอลลาเจน คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่อยู่ใต้ชั้นหนังแท้ โปรตีนแห่งความงามที่ว่านี้ มีชื่อเรียกว่า คอลลาเจนโปรตีน เป็นโปรตีนสำคัญของผิวหนัง เพราะเป็นส่วนสปริงของผิวหนัง ในการสร้างความตึงให้กับผิวหนังชั้นหนังแท้ หากอยากลองสัมผัสความตึงของคอลลาเจนโปรตีน ลองจับแก้มเด็กตัวเล็กๆ ดู จะสัมผัสได้ทันที ถึงความใส ตึง ที่ผิวแก้ม หรือ ดูเด็กวัยรุ่นที่กำลังแตกเนื้อหนุ่มสาว จะเห็นว่า ผิวพรรณตึงเปรี๊ยะทีเดียว ปัจจุบันนี้จะมีการพูดถึง คอลลาเจน กันอย่างกว้างขวางในวงการเครื่องสำอาง และ ความงาม

คอลลาเจน เป็นภาษากรีก แปลว่า กาว ทำหน้าที่เป็นกาวเชื่อมเซลล์ แต่ล่ะเซลล์เข้าด้วยกัน คอลลาเจนโปรตีนมีปริมาณมากถึง 1 ใน 3 ของโปรตีนในร่างกาย คอลลาเจนใต้ผิวหนังของเรา จะอยู่ในผิวหนังชั้นหนังแท้ คอลลาเจนทำหน้าที่เสริมความเรียบตึงของผิวหนัง ทำให้ผิวแข็งแรง และเรียบเนียน และอยู่คู่กับโปรตีนที่สำคัญอีกชนิดหนึ่งคือ "อิลาสติน" ในขณะที่คอลลาเจนมีหน้าที่เสมือนโครงสร้างของผิว และทำให้ผิวเต่งตึง อิลาสตินจะมีหน้าที่สร้างความยืดหยุ่นให้กับผิว และทำให้ผิวไม่มีริ้วรอย

คอลลาเจนเปรียบเสมือนโครงกระดูกของผิว พออายุมากขึ้น คอลลาเจนจะหายไปทำให้เกิดริ้วรอย หรือตีนกา วิธีป้องกันการเสื่อมสลายของคอลลาเจนง่ายๆ คือ หลีกเลี่ยงอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล ตัวการของความแก่ คนที่ไม่อยากแก่เร็วอย่ากินแป้งและน้ำตาลเยอะ หลีกเลี่ยงแสงยูวี เพราะจะทำให้คอลลาเจนรวน จับกันสะเปะสะปะ แทนที่จะยืดหยุ่นก็เป็นเสมือนยางที่เสื่อมสภาพ ทำให้เปราะและเหี่ยวง่าย

น่าเสียดายที่ภายหลังอายุ 20 ปี คอลลาเจนโปรตีนจะเสื่อมสภาพลง ทำให้ชั้นผิวหนังมีการยุบตัวลง ต้นเหตุของความเหี่ยวย่น ริ้วรอย และความชราของผิวพรรณ ริ้วรอยแรกจะเป็นรอยตีนกา เพราะผิวหนังรอบดวงตา มีความบอบบางมาก อีกทั้งกล้ามเนื้อรอบดวงตาก็เป็นกล้ามเนื้อวงกลม ไม่มีอะไรยึด ผิวรอบดวงตาก็เลยจะเหี่ยวง่ายกว่าที่อื่น การรับประทานคอลลาเจนโปรตีน จะช่วยชะลอความเหี่ยวตรงนี้ และลดริ้วรอยที่เกิดขึ้นแล้วได้ คอลลาเจนมีคุณสมบัติ ทำให้กล้ามเนื้อกระชับไม่หย่อนยาน ผิวหนังไม่เหี่ยวย่น อีกทั้งยังบำรุงเล็บ และเส้นผมให้มีสุขภาพดีอีกด้วย

สำหรับอาหารที่มีคอลลาเจน เช่น ปลาทะเลน้ำลึก ปลาทู ปลากระเบน กระดูกปลาฉลาม ซึ่งคอลลาเจนจะพบในกระดูกของปลา หรือ พบบริเวณตาปลา มีลักษณะเป็นเหมือนวุ้นๆ ใสๆ หรือจะเอากระดูกอ่อนไก่ และหมูมาต้มน้ำซุปก็จะได้คอลลาเจนเช่นกัน จะเห็นได้ว่า เวลาต้มขาหมู หรือต้มกระดูกหมูข้นๆ พอทิ้งไว้นานๆ จะกลายเป็นวุ้น นั่นแหละคือคอลลาเจน วิธีสังเกตว่า อันไหนไขมัน อันไหนคอลลาเจน คือ ไขมันมักจะลอยอยู่ข้างบน ส่วนคอลลาเจนจะจมอยู่ข้างล่างเป็นวุ้นใสๆ ถ้าไม่ชอบกินคอลลาเจนจากสัตว์ ก็ยังมีคอลลาเจนจากพืชผัก ผลไม้ เช่น สาหร่ายทะเล เทา หรือเตา ซึ่งเป็นสาหร่ายน้ำจืด เห็ดทุกชนิด ไม่ว่า จะเป็นเข็มทอง เห็ดหูหนู หัวบุก ถั่วเหลือง แตงกวา ขึ้น ฉ่าย มะกอก ส้มโอ แก้วมังกร แอปเปิล แต่คอลลาเจนที่พบในพืชผัก ผลไม้ จะน้อยกว่าที่พบในสัตว์

คอลลาเจนที่ได้ จากธรรมชาติจะสามารถดูดซึมได้ดี แต่ต้องมีวิตามินซีอยู่ด้วย ดังนั้นท่องจำไว้ให้ขึ้นใจว่า ถ้าเรากินคอลลาเจนเข้าไปเพียวๆ โดยไม่กินอาหารที่มีวิตามินซีตามเข้าไปด้วย คอลลาเจนจะถูกน้ำย่อยสับๆ ๆ ๆ กลายเป็นกากออกมาหมด ถ้ากินเข้าไป 100 อาจจะเหลือแค่ 10 ดังนั้นถ้ากินคอลลาเจนจากสัตว์ หรือจากอาหารเสริม ที่ไม่มีวิตามินซี ก็ควรกินวิตามินซีร่วมด้วย เช่น กินผลไม้อย่าง ฝรั่ง หรือกินผักอย่างกระหล่ำปลีก็ได้ ส่วนผลไม้มีวิตามินซีอยู่แล้ว ก็จะช่วยดึงคอลลาเจนตัวมันเองเข้าไปด้วย

การเสริมสร้างคอลลาเจนด้วยการรับประทาน
มีการนำสารสกัดโปรตีนจากปลาทะเลบางประเภท ซึ่งมีโครงสร้างโมเลกุลคล้ายกับโครงสร้างของคอลลาเจนของผิวคน โดยวิธีการ (Enzymatic Hydrolysis) มาทำเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร แล้วพบว่า ภายหลังการรับประทานไประยะหนึ่ง จะสามารถช่วยเสริมสร้างคอลลาเจน และช่วยให้ริ้วรอยต่างๆ จางหาย การนำสารสกัดโปรตีนคอลลาเจน เข้าสู่ร่างกายเพื่อผลในการบำรุงผิว และลดริ้วรอยนั้น ปกติทำได้ 2 วิธีคือ โดยการรับประทานในรูปแบบผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือ โดนการฉีดเข้าใต้ผิวหนังชั้นหนังแท้ วิธีการรับประทานจึงเป็นวิธีการที่สะดวกกว่า ผลที่ได้รับจากการบริโภคคอลลาเจนอย่างต่อเนื่อง จะช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อคอลลาเจนใต้ผิวหนัง ลดริ้วรอยเหี่ยวย่นของผิวหนังอย่างได้ผล และทำให้ผิวมีความชุ่มชื้น นุ่มเนียนขึ้น เสริมความเรียบตึงให้กับผิวหนัง ทำให้ผิวดูเรียบเนียนกระชับ โดยทำงานคู่กับ “อิลาสติน” (Elastin) เพื่อช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของชั้นผิวหนังและเพื่อเสริมให้กระดูกแข็งแรง

คอลลาเจนโปรตีน เป็นโปรตีนที่มีโครงสร้างโมเลกุลใหญ่มาก ดังนั้นคอลลาเจนไม่สามารถซึมผ่านผิวหนังได้ด้วยการทา ส่วนครีมต่างๆ ที่มีขายตามท้องตลาด ที่มีส่วนผสมของคอลลาเจน ก็จะเป็นการผลักคอลลาเจนให้อยู่ได้แค่ชั้นหนังกำพร้า แต่เนื่องจากคอลลาเจนมีคุณสมบัติอุ้มน้ำได้ประมาณ 30 เท่าของน้ำหนักตัวมัน ทำให้ผิวหนังกำพร้าชุ่มชื้นขึ้น แต่ไม่สามรถแก้ไขปัญหาริ้วรอยได้อย่างแท้จริง เพราะการเสริมสร้างคอลลาเจน จะต้องเข้าสู่ด้วยการฉีดเข้าใต้ผิวหนัง และการรับประทานเท่านั้น

คอลลาเจนผงยี่ห้อไหนดีที่สุด รู้หรือเปล่า?
คอลลาเจนจากที่ไหนก็ดีเท่ากัน เพียงตรวจสอบแหล่งที่มาที่ไปให้ดี และความปลอดภัยก่อนใช้ดีที่สุด อาทิเช่น อย. มาตรฐานอาหารและยา และดูปริมาณมิลลิกรัมในคอลลาเจนที่ผสมอยู่ให้ได้ค่าสูงในปริมาณเหมาะสมกับร่างกายแล้วจะเกิดผลลัพธ์ที่ดีต่อร่างกายแน่นอน โดยไม่หลงไปใช้ของปลอม ร่างกายก็ได้รับคอลลาเจนที่ดีเข้าสู่ร่างกายได้แล้ว เลือกของแท้ ใช้ของดี ผ่าน อย. ร่างกายก็ได้รับประโยชน์ไปเต็มๆ

คอลลาเจนผง ที่ซื้อกินผลิตจากวัตถุดิบหลายชนิด เช่น หนังวัว เกล็ดปลา หนังปลา หนังไก่ หนังหมู ดีที่สุดคือจากหนังปลา คอลลาเจนเป็นโปรตีน จะถูกกรดในกระเพาย่อยเป็นกรดอะมิโน 17 ชนิด ในระยะแรกร่างกายอาจนำไปใช้ในส่วนอื่นก่อน หากต้องการให้ร่างกายนำกรดอะมิโนเหล่านั้นมาสร้างคอลลาเจนที่ผิวหนัง ต้องทานวิตามินซีร่วมด้วย เพื่อกระตุ้นเซลล์ผิวหนังให้สร้างคอลลาเจน

การสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนังนั้นเกิดขึ้นทั่วร่างกาย จึงต้องใช้เวลาอย่างน้อย 3 เดือน ส่วนที่เห็นผลเร็วคือใบหน้า และฝ่ามือ นี่คือเหตุผลว่า ทำไม บางคนทานแล้วเห็นผล แต่บางคนทานเป็นเดือนๆ ไม่เห็นผล แพทย์ก็บอกไม่หมด คนขายอาหารก็เวอร์เกินเหตุ ไม่มีใครให้ความรู้แท้จริง ผู้บริโภคเสียเงินเปล่า คอลลาเจน หากทานสม่ำเสมอ จะมีประโยชน์ต่อ เส้นผม เล็บ กระดูก และข้อต่อ ด้วย เพียง แต่ต้องทานควบคู่ไปกับอาหารอื่นเสริมเข้าไปเพื่อให้ครบส่วน แล้วร่างกายก็จะสามารถนำไปใข้ได้อย่างรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ รวมถึง หากรับประทานคลอลาเจน และ แคลเซียม เสริมจะช่วยป้องกัน ภาวะกระดูกพรุนได้

การกินคอลลาเจนเวลาไหนดีที่สุด
กินคอลลาเจนก่อนนอน และ/หรือ หลังตื่นนอนทันที เพราะเป็นช่วงที่ท้องว่างที่สุด ร่างกายเราจะดูดซึมคอลลาเจนได้ดีที่สุด ณ ช่วงเวลาดังกล่าว และเนื่องจากคอลลาเจนเป็นสารที่มีโมเลกุลใหญ่ ซึ่งมีผลในด้านการดูดซึม หากต้องการให้การกินคอลลาเจนได้ดีมีประสิทธิภาพที่สุด ควรรับประทานคู่กับวิตามินซี เพราะวิตามินซีจะช่วยให้การดูดซึมของคอลลาเจนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น