วิริยมัยโอสตราหน้าวัว (พ.ศ. 2448) ต้นตำรับยายุครัชกาลที่ 5
ตำรับยา "วิริยมัยโอสถ ตราหน้าวัว" กำเนิดขึ้นในสมัยปลายรัชกาลที่ 5 โดยคุณหมอสมบุญ พีรวัฑฒึก แพทย์แผนโบราณผู้มีชื่อเสียงในการรักษาโรคด้วยสมุนไพร และเป็นผู้คิดค้นตำรับยา "วิริยมัยโอสถตราหน้าวัว" ท่านมีความชำนาญในด้านยาแผนโบราณมาก ชื่อเสียงโด่งดังจนได้รับเกียรติให้เข้าถวายการรักษาในวังบ่อยครั้ง ตำรับยา "วิริยมัยโอสถ ตราหน้าวัว" มีมากมายหลายตำรับ ทั้งที่ คุณหมอสมบุญ พีรวัฑฒึก คิดค้นขึ้นเอง บางตำรับก็ได้รับมอบมาทั้งจากในวังและท่านมีเมตตาไม่ประสงค์ให้ตำรับยาไทยต้องสูญหายไปตามกาลเวลา
ร้านแรกของ "วิริยมัยโอสถ ตราหน้าวัว" ตั้งอยู่บริเวณเสาชิงช้าเมื่อตึกที่ถนนตะนาวสร้างเสร็จ แล้วจึงย้ายมาเช่าที่ธรณีสงฆ์ของวัดบวรนิเวศตั้ง แต่แรกจนถึงปัจจุบัน ตำรับยา "วิริยมัยโอสถ ตราหน้าวัว"อยู่คู่กับคนไทยมาถึง 5 ยุคสมัยได้มีการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น แม้ว่า กาลเวลาจะเปลี่ยนไปตำรับยา "วิริยมัยโอสถ ตราหน้าวัว"ยังคงรักษาไว้ ซึ่งตำรับยาอันทรงคุณค่า รับประกันประสิทธิภาพมายาวนานกว่า 100 ปี
ยาระบายวิริยมัย
ในยา 746 กรัม ประกอบด้วยตัวยาสำคัญ ดังนี้
เทียน สัตตบุษย์ 30 กรัม
เทียนยาวพาณี 30 กรัม
ยาดำ 26 กรัม
รงทอง (ประสะแล้ว) 20 กรัม
และตัวยาอื่นๆ
สรรพคุณ
เป็นยาถ่ายอย่างดี ถ่ายอุจาระผูกเป็นพรรดึก ระบายไขมัน ความดันโลหิตสูง และเบาหวาน ถ่ายน้ำเหลืองเสีย แก้เม็ดผื่นคัน แก้เสียด แน่นเฟ้อ ท้องขึ้น
วิธีรับประทาน : รับประทานตามกำลังธาตุ ตามความต้องการของร่างกายโดยให้เริ่ม แต่น้อย ครั้งละ 1-3 เม็ด ถ้าต้องการถ่ายแรง หรือต้องการขับสารพิษและของเสียจากร่างกาย สามารถเพิ่มได้เป็น 5-11 เม็ด วันละ 1 ครั้งก่อนนอน ตอนท้องว่าง
คำเตือน ต้องรับประทานตอนก่อนนอน ท้องว่างเท่านั้น ห้ามรับประทานอาหารหรือนมหลังรับประทานยานี้ ถ้าปวดท้องหรือคลื่นไส้ให้ดื่มน้ำเย็น 1 แก้วตาม
เลขทะเบียนยาที่ G127/54