ระบบทางเดินอาหารของร่างกาย จะเริ่มต้นตั้งแต่ในช่องปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก และสำไส้ใหญ่ อาหารมักจะเริ่มถูกย่อยและมีการดูดซึมสารอาหารที่สำคัญมากที่สุด ที่กระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก ส่วนลำไส้ใหญ่ เป็นที่ทำลาย กากอาหาร ที่ไม่ดูดซึมแล้ว ในลำไส้ใหญ่จะมี จุลินทรีย์อยู่เป็นจำนวนมาก คอยทำหน้าที่ย่อยสลายกากอาหาร และเปลี่ยนเป็นอุจจาระ จุลินทรีย์เหล่านี้ มีด้วยกัน นับล้านตัว โดยมีทั้งจุลินทรีย์ที่มีผลดีต่อสุขภาพ จะขอเรียกว่า จุลินทรีย์สุขภาพในลำไส้ใหญ่ ซึ่งมีชื่อทางการแพทย์ว่า โพรไบโอติกส์ (Probiotics) ส่วนการส่งเสริมให้มีจุลินทรีย์สุขภาพ ในลำไส้ใหญ่ ปริมาณมากขึ้นจะทำได้ ด้วยการให้อาหาร ที่เรียกว่า พรีไบโอติก ( Prebiotic ) อาหาร พรีไบโอติก ที่สำคัญคือ โอลิโกฟรุคโตส ( Oligofructose )

จุลินทรีย์สุขภาพ หรือ โพรไบโอติกส์ นี้ มีอยู่มากมายหลายสายพันธุ์ เช่น แลคโตแบซิไล ( Lactobacilli ) , บิฟิโดแบคทีเรีย ( Bifidobacteria ) สเตรพโตคอคไค และ จุลินทรีย์ชนิดที่ก่อโรค เช่น คลอสติเดียม แบคทีรอยดีส์ และ โคลีฟอร์ม ( Clostridia, Bacteroides, Coliforms ) ตราบใดที่จำนวนจุลินทรีย์ที่สองฝ่ายมีจำนวนสมดุลกัน คือจุลินทรีย์ ที่มีผลดีต่อสุขภาพมีจำนวนมากและแข็งแรงพอที่จะยึดผนังลำไส้และต้านทาน จุลินทรีย์ชนิดที่ก่อโรคไว้ได้ ร่างกายก็จะแข็งแรงดี แต่เมื่อใดก็ตามที่ร่างกายอ่อนแอหรือได้รับยาปฏิชีวนะ จุลินทรีย์อีกฝ่ายหนึ่งก็จะฉวยโอกาสก่อโรคทันที ทำให้ท้องเสียเป็นต้น แต่ในทางตรงกันข้าม การส่งเสริมให้มีจุลินทรีย์สุขภาพ ในลำไส้ใหญ่ มีปริมาณมากขึ้น ไม่เพียงแต่ลดอาการท้องเสีย ยังพบว่ามีผลส่งเสริมต่อระบบ ภูมิคุ้มกันของร่างกาย เช่น พบว่า ทำให้เกิดการสร้าง เซลล์ ภูมิต้านทานต่อมะเร็ง ( Natural Killer Cell ) และเพิ่มการสร้างสารภูมิต้านทานต่อมะเร็ง ( IL 10 , IgA ) ช่วยส่งเสริมสมดุลย์ของ เม็ดเลือดขาวที่ทำลายสารพิษ ( Endo- Toxin ) และเพิ่มเซลล์เม็ดเลือดขาว ที่มีผลต่อภูมิต้านทาน ( T Helper Cell ) ที่อาจจะทำให้อาจจะลด โรคในลำไส้อีกหลายอย่าง เช่น โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ( Colorectal Carcinoma ) และโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (Crohn’s disease )เป็นต้น (อ้างอิงที่ 1-6) ดังที่ได้กล่าวมาแล้วว่า การส่งเสริมให้มีจุลินทรีย์สุขภาพ ในลำไส้ใหญ่ ปริมาณมากขึ้นจะทำได้ ด้วยการให้อาหาร ที่เรียกว่า พรีไบโอติก ( Prebiotic ) ซึ่งมีงานวิจัยที่ชัดเจนว่า สามารถเพิ่มปริมาณเชื้อโพรไบโอติกส์ที่มีคุณประโยชน์ได้จริง โดยไม่ส่งเสริมเชื้อก่อโรคแต่อย่างใด ( อ้างอิงที่ 6 ) และอาหาร พรีไบโอติก ที่สำคัญคือ ” โอลิโกฟรุคโตส ”

โอลิโกฟรุคโตสเป็นใยอาหารจากธรรมชาติ ที่ไม่ถูกย่อยสลายและดูดซึมในลำไส้เล็ก แต่จะผ่านไปที่ลำไส้ใหญ่และ ช่วยเสริมให้มีการเพิ่มจำนวนของจุลินทรีย์สุขภาพ โพรไบโอติกส์ ให้เกิดภาวะสมดุลในระบบ ทางเดินอาหาร ช่วยให้ระบบขับถ่ายดี ไม่สะสมสารพิษไว้ตามผนังลำไส้ จึงช่วยให้ร่างกายมีภูมิต้านทานดี ปัจจุบัน ไม่เพียงแต่พบว่า โอลิโกฟรุคโตส สามารถเพิ่มปริมาณเชื้อโพรไบโอติกส์ที่มีคุณประโยชน์ได้จริง ยัง มีงานวิจัยที่ชัดเจนว่า โอลิโกฟรุคโตส สามารถ ลดการเกิดท้องเสียซ้ำ ในผู้ป่วยที่ท้องเสียมาแล้วจากการติดเชื้อโรคก่อโรค คลอสติเดียมอีกด้วย ( อ้างอิงที่ 7 )

ไม่เพียงแต่คุณประโยชน์ทางด้านภูมิคุ้มกันต่อโรคลำไส้หลายชนิดแล้ว ก็ยังมีงานวิจัยที่พบว่า โอลิโกฟลุคโตส ช่วยเพิ่มการดูดซึมแร่ธาตุแคลเซียม ทำให้เพิ่มความหนาแน่นของมวลกระดูก ( Body Mineral Density ) ได้ ( อ้างอิงที่ 8 )

โดยสรุป โอลิโกฟรุกโตส มีคุณสมบัติเป็น Prebiotic และมีคุณประโยชน์ดังนี้คือ
:ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
: ช่วยควบคุม/กำจัดปริมาณจุลินทรีย์ก่อโรคในร่างกาย
: ช่วยให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น มีกลไกช่วยป้องกันมะเร็งในลำไส้ใหญ่
: ช่วยลดสารพิษหลายชนิดที่อาจสะสมตามผนังลำไส้
: ช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน
: ป้องกันหรือลดความรุนแรงของโรคติดเชื้อในทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย
: ช่วยเพิ่มการดูดซึมแคลเซียมของร่างกาย

เอกสาร อ้างอิง :
1. Inulin, oligofructose and immunomodulation. Br J Nutr. 2005 Apr;93 Suppl 1:S49-55
2. The role of gut-associated lymphoid tissues and mucosal defence. Br J Nutr. 2005 Apr;93 Suppl 1:S41-8
3. Dietary fibres as “prebiotics”: implications for colorectal cancer. Mol Nutr Food Res. 2005 Jun;49(6):609-19.
4. Inulin/oligofructose and anticancer therapy. Br J Nutr. 2002 May;87 Suppl 2:S283-6.
5. Functional food concept and its application to prebiotics. Dig Liver Dis. 2002 Sep;34 Suppl 2:S105-10.
6. Prebiotic carbohydrates modify the mucosa associated microflora of the human large bowel. Gut. 2004 Nov;53(11):1610-6.
7. Effect of the prebiotic oligofructose on relapse of Clostridium difficile-associated diarrhea: a randomized, controlled study. Clin Gastroenterol Hepatol. 2005 May;3(5):442-8
8. Inulin, oligofructose and bone health: experimental approaches and mechanisms. Br J Nutr. 2005 Apr;93 Suppl 1:S99-103