เหรียญหล่อ “พระคันธราฐ” วัดพระปฐมเจดีย์ฯ พ.ศ.2476 แล่ม จันท์พิศาโล

คันธารราษฎร์, คันธารราฐ, คันธาราฐ หรือ คันธาระ (Gandhara) เป็นชื่อแคว้นโบราณในอินเดีย และเป็นชื่อของพระพุทธรูปปางเก่าแก่ที่สุด สำหรับตั้งในพิธีขอฝน เป็นฝีมือของชาวคันธารราฐ ที่เรียกว่า “พระพุทธคันธารราฐ” อันเป็นพระพุทธรูปยุคแรกในศาสนาพุทธ ราวพุทธศตวรรษที่ 6-12

สำหรับ ประเทศไทย พระคันธารราฐ หรือ พระขอฝน เป็นพระพุทธรูปสำคัญของประเทศองค์หนึ่ง ที่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้หล่อขึ้นเมื่อ พ.ศ.2326 เดิมประดิษฐานในพระบรมมหาราชวัง ต่อมาปลายรัชกาล พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และสร้างปูชนียสถานเพิ่มเติม ได้สร้างหอ พระคันธารราษฎร์ (พระคันธารราฐ) ขึ้นที่มุมระเบียงด้านหน้าพระอุโบสถ เป็นอาคารขนาดเล็กยอดปรางค์ เพื่อประดิษฐานพระพุทธรูป และเทวรูปสำคัญที่ใช้ในพระราชพิธีพิรุณศาสตร์ พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (ข้อมูลจาก สารานุกรม “วิกิพีเดีย”)