อ่านหนังสือกับลูกรัก ส่งเสริมทักษะและพัฒนาการ

อ่านหนังสือกับลูกรัก ส่งเสริมทักษะและพัฒนาการ

หนังสือที่ใช้อ่านให้เด็กฟัง คือ หนังสือภาพสำหรับเด็ก (Picture Book for Children) ซึ่งเป็นหนังสือที่ผู้ใหญ่ต้องอ่านให้ฟัง ไม่ใช่ปล่อยให้เด็กอ่านเอง และหนังสือภาพเป็นหนังสือเล่มแรกสำหรับเด็กที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน จินตนาการ ความรัก ความอบอุ่น การเอื้อเฟื้อแบ่งปัน และตอบสนองธรรมชาติของเด็ก

เด็กที่เติบโตขึ้นมาพร้อมกับมีคนอ่านหนังสือให้ฟังมาตลอด จะมีพัฒนาการทางภาษาที่รวดเร็วและมีทักษะในการเรียนรู้ มีนิสัยรักการอ่านและมีแนวโน้มว่า จะเป็นคนใฝ่รู้ ซึ่งหลายคนไม่อยากจะเชื่อ...หนังสือเด็กทำได้มากขนาดนั้นจริงหรือ

ก่อนจะทราบถึงประโยชน์มหาศาลของการเล่านิทาน และการอ่านหนังสือให้ลูกฟัง เรามาแยกคำว่า “การเล่านิทาน” กับ “การอ่านหนังสือ” ให้ลูกฟังให้ชัดเจนเพื่อว่า จะได้มองเห็นถึงประโยชน์ของกิจกรรมทั้งสองนี้

การอ่านหนังสือให้ลูกฟัง

การอ่านหนังสือให้ลูกฟังมีความแตกต่างออกไปจากการเล่านิทานหรือเล่าเรื่องให้ฟังทั้งนี้ทั้งนั้น การอ่าน และการเล่านิทานเป็นกิจกรรมสำคัญที่พ่อแม่ผู้ปกครองสามารถทำควบคู่กันไปได้ แต่ในที่นี้จะชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่าง “การอ่าน” และ “การเล่า”

วิธีไหนง่ายกว่ากัน...บางคนบอกว่า “อ่าน” ขณะที่หลายคนบอกว่า “เล่าให้เด็กฟังนั้นง่ายกว่า” แต่ความจริงนั้นขึ้นอยู่กับความคุ้นเคยและความถนัดของ แต่ละคนมากกว่า เรามาดูความแตกต่างระหว่าง “การอ่านหนังสือภาพให้เด็กฟัง กับ การเล่าเรื่องจากหนังสือภาพให้เด็กฟัง”

การอ่านหนังสือภาพให้เด็กฟัง

หมายถึงการอ่านหนังสือตามตัวอักษรที่มีอยู่ใน แต่ละหน้า อ่านทั้งหมดทุกคำทุกประโยค สำหรับคนที่ไม่คุ้นเคยกับวิธีนี้อาจจะส่ายหน้า ไม่ทราบว่า มันจะสนุกได้อย่างไร แน่ละ ถ้าผู้ใหญ่อ่านไปเรื่อยๆ ด้วยน้ำเสียงที่เนิบนาบในระดับเสียงเดียวกันหมดนั้น คงไม่สนุกแน่สำหรับเด็กหรือแม้ แต่ตัวคนอ่านเอง การอ่านหนังสือภาพให้เด็กฟังต้องอาศัยเทคนิควิธีการบ้าง ซึ่งเรียกว่า “การอ่านหนังสืออย่างมีชีวิตชีวา”

การอ่านหนังสืออย่างมีชีวิตชีวานั้น ช่วยให้เรื่องราวน่าสนุกน่าสนใจขึ้นอีกมาก แต่ก็ไม่จำเป็นต้องใส่ชีวิตชีวาให้เนื้อเรื่องมากเกินไป เพราะมันจะกลายเป็นการอย่างอย่างขำขันไปเสีย

การอ่านหนังสือออกเสียงนั้น มีวิธีการอยู่ไม่มาก เช่น การเว้นวรรคสั้น-ยาว ออกเสียงสูง-ต่ำ ออกเสียงเน้นหนักหรือแผ่วเบา เท่านี้ก็จะช่วยให้การอ่านหนังสือให้เด็กฟังมีความน่าสนใจขึ้นมาทันที โดยไม่จำเป็นต้องดัดเสียงเลยแม้ แต่น้อย เราใช้เพียงเสียงหนัก เบา สูง ต่ำ เท่านั้นเอง เมื่อพ่อแม่อ่านหนังสือออกเสียงให้ลูกฟังบ่อย ๆ เข้า พ่อแม่ก็จะมีจังหวะของตัวเอง เมื่อใดที่หยิบหนังสือขึ้นมาอ่าน ก็จะอ่านอย่างมีจังหวะจะโคนและสนุกสนาน มีชีวิตชีวาได้ทุกเรื่อง สิ่งสำคัญคือทำบ่อย ๆ เท่านั้นเอง

การเล่าเรื่องจากภาพในหนังสือภาพ

เป็นอีกวิธีหนึ่งในการใช้หนังสือกับลูก การเล่าเรื่องจากภาพ แม้ว่า จะมีหนังสือยู่ในมือเราก็ตาม พ่อแม่ ก็ยังต้องเป็นนักเล่าเรื่อง นักบรรยายภาพที่สามารถสื่อสารอารมณ์และบรรยากาศของเรื่องออกมาให้ได้อย่างครบถ้วน
เมื่อพ่อแม่หรือผู้ปกครองเลือกหนังสือภาพที่จะใช้เล่าให้ลูกฟังได้แล้ว สิ่งแรกที่ต้องทำคือ อ่านหนังสือเรื่องนั้นพร้อมกับดูภาพอย่างละเอียด จับประเด็นสำคัญให้ได้ หาคำหรือภาษาเพื่อสื่อออกมาให้เด็กเข้าใจ ซึ่งตัวเราจะต้องมีคำศัพท์สะสมอยู่มากมายพอที่จะเอาออกมาใช้ได้อย่างเหมาะสม ทั้งที่เป็นภาษาในระดับปกติธรรมดาและภาษาน่าสนุก มีคำที่ออกเสียงแปลก ๆ แต่สื่อถึงความหมายได้ จึงจะทำให้การเล่าเรื่องจากหนังสือภาพเป็นไปอย่างสนุก และเป็นที่ติดอกติดใจสำหรับลูก

การเล่าเรื่องจากภาพมีข้อดีตรงที่ผู้เล่าจะรู้สึกเป็นอิสระจากเนื้อเรื่อง โดยสามารถใส่อารมณ์ความรู้สึกและภาษาของตัวเองลงไปได้ ในขณะที่การอ่านหนังสือภาพมีข้อดีคือ ผู้อ่านไม่ต้องสร้างคำใหม่ และลูกก็ได้เรียนรู้การอ่านตัวหนังสือจากการได้ฟังพ่อแม่อ่าน

เมื่อเห็นความแตกต่างของทั้งสองกิจกรรมแล้ว เชื่อว่า พ่อแม่จะเลือกวิธีใดวิธีหนึ่ง หรือทั้งสองวิธีเพื่อพัฒนาลูกน้อยด้วยการอ่านและการเล่านิทานให้ฟังนะคะ